Publikacja "Oni" Joanny Ostrowskiej to przykład rzetelnej, wieloletniej pracy badawczej, której wyniki nie tylko wypełniają poważną lukę w dotychczasowej historiografii, lecz także podważają krzywdzące stereotypy, w tym również te naukowe - pisze Alicja Bartnicka w "Przeglądzie Historycznym".

Już na wstępie niniejszych rozważań należy zauważyć, że opublikowana nakładem wydawnictwa Krytyki Politycznej książka jest pierwszą polską monografią, w której kompleksowo starano się ująć zagadnienia związane z Polakami skazanymi na mocy paragrafu 175 niemieckiego kodeksu karnego podczas wojny. Joanna Ostrowska w swoich badaniach zwykła zresztą podejmować się nie tylko tematów uchodzących za nieopracowane czy trudne, lecz także, a może przede wszystkim, tych, które w mniej lub bardziej świadomy sposób bywały przez badaczy historyków czy muzealników pomijane. (...)

Losy „różowych trójkątów” w czasie II wojny światowej przez wiele lat pozostawały historiami niewypowiedzianymi nie tylko dlatego, że ofiary nie chciały wspominać o swoich doświadczeniach, ale przede wszystkim dlatego, że homoseksualiści, podobnie jak Romowie, świadkowie Jehowy, osoby niepełnosprawne fizycznie, chorzy psychicznie czy tzw. aspołeczni (prostytutki, lesbijki, bezdomni, alkoholicy, bezrobotni, itd.), byli uważani za grupę ofiar, którą należy zignorować i której nie można stawiać obok „dobrego towarzystwa ofiar”. (...)

Publikacja Ostrowskiej stanowi zatem nie tylko bardzo poważny wkład w polskie badania nad wątkami dotyczącymi nieheteronormatywnych więźniów obozów koncentracyjnych, lecz przede wszystkim przełamuje pewnego rodzaju tabu udowadniając, że wbrew dotychczasowym, utrwalanym w naukowym dyskursie stwierdzeniom, również i na naszym rodzimym gruncie dysponujemy materiałem źródłowym, który choćby po części pozwala zrekonstruować losy Polaków skazanych za homoseksualizm w trakcie wojny. (...)

Publikacja "Oni" Joanny Ostrowskiej to przykład rzetelnej, wieloletniej pracy badawczej, której wyniki nie tylko wypełniają poważną lukę w dotychczasowej historiografii, lecz także podważają krzywdzące stereotypy, w tym również te naukowe. Książka z pewnością przyciągnie uwagę zarówno specjalistów w zakresie Holocaustu i historyków zajmujących się okresem II wojny światowej, jak i osób zainteresowanych historią hobbystycznie. Choć wydaje się zadziwiające, że ponad siedemdziesiąt sześć lat po wojnie w dalszym ciągu spotykamy się z tematami, których wyraźnie się unika w dyskursie naukowym, należy mieć nadzieję, że omawiana publikacja otworzy debatę na temat historii i postrzegania nieheteronormatywnych więźniów obozów koncentracyjnych, a może nawet przyczyni się do pozyskania nowych źródeł w tym zakresie. W znacznej mierze to bowiem nasza wina, że dysponujemy obecnie tak znikomym korpusem dokumentów dotyczących tej problematyki. (...)

Cały tekst do przeczytania w "Przeglądzie Historycznym" (3/2021).

Książka dostępna w sklepie Wydawnictwa KP.