"Niech sobie nie myślą, że jesteśmy kolaborantami" to błyskotliwa książka, w której naukowe tezy są wyłożone przejrzyście i przystępnie, a nadto zilustrowane umiejętnie dobranymi, nierzadko fascynującymi przykładami. To czyni z niej znakomitą książkę dla amatorów historii - najnowszą książkę Piotra M. Majewskiego recenzuje, na łamach HistMag.org, Michał Przepierski.

Majewski to bez wątpienia najwybitniejszy w Polsce badacz historii ziem czeskich. Pasjonaci tematu znają jego książki poświęcone Edwardowi Beneszowi i kwestii niemieckiej, szansom obrony Czechosłowacji przed III Rzeszą w 1938 r., a także przekrojowe studium poświęcone fenomenowi tzw. Niemców Sudeckich. Dwa lata temu prawdziwą furorę zrobiło jego porywające studium o kryzysowym roku 1938, zwieńczonym układem w Monachium, w którym sojusznicy Pragi – Francja i Wielka Brytania – faktycznie wydali ją na łaskę Hitlera. "Kiedy wybuchnie wojna? 1938. Studium kryzysu" (Wyd. Krytyki Politycznej, 2019) to rzecz unikalna, łącząca w sobie głęboki namysł, perfekcyjną znajomość źródeł, badawczy dystans i werwę najlepszego reportażu. (...)

W oparciu o przebogaty korpus źródeł i gruntowną znajomość literatury, Majewski nie tylko wyjaśnia polskiemu czytelnikowi złożoność czeskiej rzeczywistości. Jednocześnie bowiem świadomie wchodzi w dyskusję z ugruntowanymi ocenami funkcjonującymi w czeskiej publicystyce i historiografii. To czyni z jego książki znacznie więcej niż tylko wprowadzenie do tematu czy podsumowanie istniejących badań. To pełnokrwista propozycja interpretacyjna. (...)

Najciekawszym problemem w książce okazuje się ewolucja: od przyjęcia trudnej konieczności, przez dość beznadziejne próby oporu wobec nacisków niemieckich, po utratę twarzy. To znów pewne uproszczenie ze strony recenzenta, ale czytelnik pozna tę pasjonującą (lecz i przygnębiającą!) historię w szczegółach. Jest ona tym bardziej niezwykła, że zupełnie inna od polskiej opowieści o II wojnie światowej. Przyzwyczajeni do kultu zbrojnych wystąpień przeciwko okupantowi, polscy czytelnicy mogą być zszokowani tym jak bardzo inna była okupacja niemiecka nieco tylko na południe od naszych granic. Czesi nie buntowali się w swojej masie. (...)

Gdy mowa o okupacji niemieckiej w czasie II wojny światowej, porównania pomiędzy Polską a Czechami okazują się bardzo trudne. Majewski wychodzi z nich obronną ręką, stroniąc od przerzucania się liczbami ofiar, ferowania wyroków o moralnej wyższości, czy tworzenia narracji tożsamościowej. Przeciwnie: pisze trzeźwo i z dystansem, z żelazną konsekwencją przypominając o dramatycznej nieprzystawalności tych dwóch rzeczywistości. (...)

Cały tekst można przeczytać na stronie HistMag.org.

Książka do kupienia w sklepie Wydawnictwa KP.

W Wydawnictwie KP ukazała się również poprzednia książka autora "Kiedy wybuchnie wojna?" (finał Nagrody Nike 2020).