Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie zapraszam na wydarzenie z cyklu „Przeobrażenia. Nienaturalna historia kryzysów środowiskowych”, który w 2025 roku jest współorganizowany przez nasze Muzeum i Strefę WolnoSłowa. Spotkanie zaczniemy od wykładu Patryka Szaja, poświęconego myśli Jasona W. Moore oraz książkom Historia świata w siedmiu tanich rzeczach i Antropocen czy kapitałocen? Natura, historia i kryzys kapitalizmu, a następnie przejdziemy do  rozmowy z naszym gościem, którą poprowadzi Przemysław Wielgosz.

„Koniec Taniej Natury? Kapitałocen i przyszłość naszej planety” - Katastrofa klimatyczna nie ma charakteru antropogenicznego. Nie tylko dlatego, że jest sprawką jedynie części ludzkości (za nadmiarowe emisje gazów cieplarnianych w 92% odpowiadają kraje globalnej Północy), ale także dlatego, że anthropos, od którego antropocen czerpie swą nazwę, nigdy nie istniał. Jak dowodzi Jason W. Moore – współautor „Historii świata w siedmiu tanich rzeczach” oraz redaktor tomu „Antropocen czy kapitałocen? Natura, historia i kryzys kapitalizmu” – „Ludzkość” od początku była projektem klasowym, z którego wykluczono większość ludzi. Stali się oni – wraz z resztą świata pozaludzkiego – Tanią Naturą poddawaną dwojakiej dewaluacji: ekonomicznej oraz moralnej. Dlatego właśnie Moore i współpracujące z nim osoby badawcze przekonują, że nie żyjemy w antropocenie, ale w kapitałocenie.

Podczas wykładu prześledzimy historyczne źródła Taniej Natury, odpowiemy na pytanie, dlaczego ów reżim stanowi niezbędny warunek akumulacji kapitału, a także zastanowimy się nad jego współczesnymi wcieleniami. Stawką naszych rozważań będzie wyobrażenie sobie przyszłości poza kapitałocenem. Zdaniem Moore’a wymaga to porzucenia opozycji „Społeczeństwa” i „Natury” na rzecz ponownego osadzenia ludzi w sieci życia. Oznacza to, że jakiekolwiek „działania ratunkowe” ograniczone do gatunku ludzkiego (a ściślej jego wybranych przedstawicieli) są nie tylko niemoralne, ale i skazane na porażkę. Właściwe wyjście z kapitałocenu prowadzi raczej ku czemuś, co chętnie nazwałbym socjalizmem międzygatunkowym.

  • MIEJSCE: Audytorium Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, ul. Marszałkowska 103
  • WSTĘP: wolny dzięki współpracy z marką Audi.

W spotkaniu udział wezmą:

  • Dr Patryk Szaj – literaturoznawca, redaktor, okazjonalnie tłumacz. Autor monografii „Wierność trudności” (Universitas, 2019) oraz książki eseistycznej „Pamiętnik z końca świata (jaki znamy)” (Wolno, 2022). Współtłumacz tomów „Antropocen czy kapitałocen? Natura, historia i kryzys kapitalizmu” pod red. Jasona W. Moore’a (2021, wyd. 2 2025) oraz „Zoografie. Kwestia zwierzęca od Heideggera do Derridy” Matthew Calarco (2022). Redaktor naukowy serii wydawniczej „Humanistyka Środowiskowa” (wydawnictwo słowo/obraz terytoria).

  • Przemysław Wielgosz – dziennikarz, wydawca i kurator. Redaktor naczelny polskiej edycji „Le Monde diplomatique”. W wydawnictwie RM jest redaktorem merytorycznym serii Ludowa Historia Polski. Publikował m.in. w „Wiadomościach Kulturalnych”, „Przekroju”, „Piśmie”, „Dwutygodniku”, „Znaku”, „Guardianie”, „Aspen Review” i „Freitagu”. Jest m.in. autorem książek Opium globalizacji (2004), Witajcie w cięższych czasach (2020) oraz Gry w rasy. Jak kapitalizm dzieli, by rządzić (2021), nominowanej do Nagrody Literackiej „Nike” 2022; redaktorem i współautorem książek „Koniec Europy, jaką znamy” (2013), „Dyktatura długu” (2016), „Realny kapitalizm. Wokół teorii kapitału monopolistycznego” (2018), „Ekonomie przyszłości” (2021). Był kuratorem cykli „Ekonomie przyszłości” w Biennale Warszawa, „Ludowa Historia Polski w Strefie Wolnocłowej”, „Historie ludzi bez historii” w Teatrze Ósmego Dnia i „Więcej światła” Centrum Kultury w Lublinie.

Dołącz do wydarzenia na Facebooku